Ảnh Đồng Tháp xưa mang lại cho chúng ta cái nhìn hồi tưởng về vùng đất yên bình của miền Tây. Nhưng không kém phần trù phú với chợ bùa, cơ sở hiện đại. Pháp đã xây dựng nên một trung tâm tỉnh lỵ hiện đại Sa Đéc phồn hoa. Dưới bàn tay người Pháp, Sa Đéc được quy hoạch trở thành 1 trung tâm trao đổi, hành chính nổi bật ở miền Tây. Chúng ta cũng có thể nhắc đến dòng họ Huỳnh Thủy Lê nổi tiếng bật nhất. Đặc biệt với ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê nằm ngay tại Sa Đéc.
Một thời đã qua, những vết tích lịch sử lưu giữ lại trên những tấm ảnh giá trị. Hãy cùng nhìn lại những tấm ảnh ở Cao Lãnh, Sa Đéc thuộc Đồng Tháp xưa.
Cao Lãnh Đồng Tháp năm 1968
Cao Lãnh Đồng Tháp năm 1968
Cầu Cao Lãnh năm 1968 với 1 người lính đứng canh gác giữa cầu.
Cầu Cao Lãnh năm 1968
Con đường xưa đến cầu Đúc ở Cao Lãnh. Khi xe đi ngang bụi bay mịt mù.
Đường đến cầu Đúc – Cao Lãnh năm 1968
Sông Cao Lãnh khá bình yên.
Sông Cao Lãnh năm 1968 – Hình ảnh Đồng Tháp xưa
Sa Đéc ngày xưa
Trước 1975, tỉnh Sa Đéc gồm có 4 quận: Đức Thịnh, Đức Thành, Đức Tôn, và Lấp Vò. Tỉnh lỵ Sa Đéc nằm tại quận Đức Thịnh. Sa Đéc
Trường tiểu học nữ sinh Sa Đéc 1920s
Trường học ở Sa Đéc thời Pháp được phân thành trường nam và nữ sinh.
Trường nam sinh ở Sa Đéc 1920s
Thời nhà Nguyễn, Sa Đéc lại nằm trong địa phận tỉnh An Giang. Đến thời Pháp, Sa Đéc lại được lập và đặt tên cho 1 tỉnh. Thời kỳ VNCH, Sa Đéc có lúc từng được sáp nhập vào tỉnh Vĩnh Long. Sau đó lại bị tách ra tỉnh lỵ Sa Đéc riêng. Sau này Sa Đéc được sáp nhập vào tỉnh Đồng Tháp.
Tan trường ở 1 trường học Sa Đéc ngày xưa
Sa Đéc trước đây là một trung tâm giao thương lớn ở miền Tây.
Bến cảng Sa Đéc
Hình ảnh khu bệnh viện rộng lớn ở Sa Đéc thập niên 1920.
Một bệnh viện ở Sa Đéc 1920s
Bệnh viện Sa Đéc ngày xưa
Khu bệnh viên xưa ở Sa Đéc
Trước cổng nhà Bảo Sanh ở Sa Đéc luôn có những người kéo xe hay gánh hàng rong buôn bán.
Nhà bảo sanh Sa Đéc 1920s
Cầu Nha Mân có chiều dài khoảng 90m. Nó là một biểu tượng lớn của Sa Đéc ngày xưa. Đến nay cây cầu này vẫn đang hoạt động tại Sa Đéc.
Cầu quay Nha Mân – Sa Đéc ngày xưa
Cầu quay Pont Caillard ở Sa Đéc 1920s
Cầu quay Sa Đéc 1920s
Cầu xưa ở Sa Đéc
Cây cầu quay Nha Mân từng là biểu tượng ở Sa Đéc – Đồng Tháp ngày xưa
Khu chợ Tân Phú Đông ngày xưa.
Chợ Tân Phú Đông năm 1926
Con đường chính Sa Đéc – Đồng Tháp ngày xưa.
Con đường chính ở Sa Đéc ngày xưa
Giống như ngày nay, Sa Đéc xưa vẫn luôn có những khung cảnh làng quê, sông nước yên bình. Một đặc trưng rất miền Tây.
Thuyền dọc ven sông ở Sa Đéc
Con kênh đào ở Sa Đéc – Đồng Tháp ngày xưa
Con rạch gần bệnh viện ở Sa Đéc
Tòa Bố là cách gọi của nhà hành chính xưa ở Nam Kỳ do Pháp cai trị của người dân. Tên chính thức của nó được gọi là Tòa Tham Biện.
Tòa Bố tỉnh Sa Đéc nhìn từ cầu quay 1920s
Một khu công viên gần Tòa Bố ngày xưa.
Công viên gần Tòa Bố
Vào mùa nước nổi, triều cường dân làm ngập ở một số đường tại Sa Đéc xưa.
Đại lộ Sa Đéc bị ngập năm 1905 – ảnh Đồng Tháp xưa
Một góc nhìn khác qua hình ảnh những người chức quyền ở Sa Đéc xưa.
Những người chức quyền chụp hình cùng nhau ở Sa Đéc
Người Pháp cũng có những đầu tư về cơ sở vật chất cho Nam kỳ ngày xưa.
Thống đốc Conchinclzine đến bằng thuyền máy để đặt viên đá nền mống cho bệnh viện Phụ Sản Sa Đéc ngày xưa
Ông Rodier Den đặt viên đá đầu tiên xây dựng bệnh viện và bảo sanh viện cho người bản xứ ở Sa Đéc năm 1906
HỒI XƯA GỌI LÀ “CHỦNG ĐẬU” (TRONG NAM GỌI LÀ “TRỒNG TRÁI”), ĐỂ NGỪA BỆNH ĐẬU MÙA (SMALLPOX) RẤT NGUY HIỂM, NẾU KHÔNG CHẾT THÌ BỊ RỖ MẶT VÌ SẸO CỦA CÁC MỤT GIỘP TRÊN MẶT, HOẶC NẾU BỆNH NẶNG THÌ VỪA BỊ RỖ VỪA BỊ MÙ CẢ MẮT. BỆNH NÀY ĐÃ BỊ TIÊU DIỆT TRÊN TOÀN CẦU TỪ NĂM 1979 NÊN NGÀY NAY KHÔNG CÒN PHẢI CHỦNG NGỪA NÓ NỮA VÀ CŨNG KHÔNG CÒN GẶP NGƯỜI TRẺ NÀO BỊ RỖ MẶT NỮA.
Trong lịch sử Việt Nam, Hoàng tử Cảnh đã chết năm 21 tuổi (năm 1801) cũng chính vì chứng bệnh đậu mùa này. Nếu Hoàng thái tử Cảnh không chết sớm như vậy thì ông đã lên làm vua thay vì vua Minh Mạng.
Chích ngừa ngày xưa ở Sa Đéc
Tỉnh lỵ Sa Đéc trong quá khứ đã có những khoảng thời gian bị sát nhập vào Tỉnh Vĩnh Long (1913-1924 thời Pháp, và 1956-1966 thời VNCH) nên bức hình ngôi nhà thờ này đã được chú thích tại nguồn hình là ở Vĩnh Long.
Nhà thờ Công giáo ở Sa Đéc nhìn từ bên kia sông
Nhà thờ Công giáo Sa Đéc ở Đồng Tháp xưa
Hình ảnh của Kiến An Cung ngày xưa.
Kiến An Cung ở Sa Đéc năm 1930
Một số hình ảnh lưu trữ của người Pháp về Sa Đéc.
Sa Đéc ngày xưa
Làng Hòa Khánh – Sa Đéc – Đồng Tháp xưa
Cửa chùa ở Sa Đéc
Bến tàu Sa Đéc Cần Thơ
Phụ nữ An Nam ở Sa Đéc – Hình do người Pháp chụp và ghi chú thích về một người phụ nữ
Cảnh quan ven sông ở Sa Đéc Đồng Tháp
Hình ảnh bản đồ Đồng Tháp xưa trước năm 1975
Những hình ảnh bản đồ của Đồng Tháp ngày xưa.
Hình ảnh bđồ năm 1885 của huyện Sa Đéc – Đồng Tháp xưa do Pháp vẽ (Hướng bắc bên trái)
Bản đồ tỉnh Sa Đéc năm 1912
Tỉnh Sa Đéc sau khi sáp nhập và tách khỏi tỉnh Vĩnh Long. Chú thích (Theo tiếng Pháp):
- A : Hopital ou Ambulance.
- B: Banque de l’Indochine.
- C : Caserne.
- D : Gouvert Général.
- E : Eglise.
- F : Théatre.
- G : Gendarmerie.
- H : Hotel.
- I : Garde Indigène.
- J : Palais de Justice.
- L : Police.
- M : Marché.
- N : Res. Supérieure.
- P : Maison des Passagers.
- R : Bureau de la Résidence.
- S : Gare Chemin de Fer.
- T : Poste.
- V : Hotel de Ville.
Bản đồ Sa Đéc năm 1930
Bản đồ Sa Đéc năm 1973 của VNCH.
Bản đồ tỉnh Sa Đéc năm 1973
Năm 1974 Sa Đéc vẫn là 1 tỉnh riêng.
Bản đồ Sa Đéc năm 1974
Địa đồ hành chính tỉnh Sa Đéc năm 1975.
Địa đồ tỉnh Sa Đéc trước năm 1975
Nguồn: https://mientaycogi.com/anh-dong-thap-xua-4975/ Dinh Phương (sưu tầm)
