Kinh nghiệm học Toán là một trong những vấn đề mà bất cứ người học nào cũng cần quan tâm. Trong việc tổ chức dạy và học kinh nghiệm này luôn được giáo viên chú trọng.
Một vài kinh nghiệm tổ chức học sinh học môn toán theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo có thể được xem là một đề hay để thầy cô cùng tham khảo.
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
Tất cả trẻ em cần được hưởng giáo dục cơ bản, các em phải đến trường học và có các kỹ năng ban đầu về đọc, viết, nói, làm tính, giải toán; các em được trang bị kiến thức phát triển năng khiếu, biết được các giá trị và có những thái độ đúng để phát triển nhân cách, cải thiện được chất lượng cuộc sống có những quyết định sáng suốt để tiếp tục học nữa.
Với cách nhìn như thế trường tiểu học là hệ thống chính để đào tạo trẻ em về giáo dục cơ bản. Để đạt được mục tiêu như trên người thầy giáo ở trường tiểu học phải dạy tốt thông qua việc thực hiện kế hoạch dạy các môn học. Trong đó cùng với các môn học khác, môn toán là môn chủ lực trong việc giúp các em biết làm tính, giải toán, phát triển tư duy để góp phần đạt mục tiêu của giáo dục cơ bản.
Thực tế hiện nay chất lượng môn toán ở trường tiểu học chưa cao, đã xuất hiện, hiện tượng học sinh ngồi nhầm lớp, hổng kiến thức (Lớp một, hai, ba không biết làm cộng trừ, lớp 4, 5 không làm được tính nhân chia) kỹ năng làm tính hạn chế, đặc biệt kỹ năng giải toán trên 60% học sinh không làm được bài toán đố.
Với việc hổng kiến thức có hệ thống các em được đưa lên lớp đều đều, tới lúc nào đó với những áp lực từ nhà trường, gia đình, xã hội các em không đáp ứng được, một hiện tượng tất nhiên sẽ dẫn đến đó là các em chán học, bỏ học. Quyền được giáo dục cơ bản các em không còn nữa. Một đất nước mà một bộ phận trẻ em không hưởng được giáo dục cơ bản thì trong tương lai đất nước đó sẽ như thế nào?
Nguyên nhân dẫn đến chất lượng học môn toán không cao có nhiều, nhưng tôi thiết nghĩ nguyên nhân chính, đó là phương pháp dạy của giáo viên chưa chú yù đến việc phát huy tính tích cực chủ động học tập của học sinh trong giờ học toán.
Những kinh nghiệm tôi trình bày dưới đây sẽ giúp giáo viên tổ chức học sinh học tập môn toán theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo học sinh sẽ ham thích học, hạn chế thấp nhất tỷ lệ học sinh hổng kiến thức. Các em thật sự được học và học được không đứng bên lề lớp học. Cho phép người giáo viên kiểm soát được cách nghĩ, cách học, học sinh trong giờ học toán cũng như hiệu quả việc học toán. Các em phát triển tư duy, hạn chế được việc các em chán học, bỏ học vì học yếu.
II/ NỘI DUNG, BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT:
1/ Quá trình phát triển kinh nghiệm:
Giáo viên lên lớp thường chỉ truyền đạt giảng dạy theo các tài liệu có sẵn trong sách giáo khoa, sách giáo viên, sách thiết kế. Vì vậy giáo viên thường làm việc một cách máy móc và ít quan tâm đến việc phát huy khả năng sáng tạo của mình.
Học sinh học tập một cách thụ động chủ yếu chỉ ngồi nghe giảng (Có khi học sinh lo ra không nghe giảng) rồi ghi nhớ làm theo mẫu. Các em không được giao việc, nội dung các hoạt động học tập thường nghèo nàn đơn điệu, các năng lực vốn có của cá nhân các em ít có cơ hội phát triển do đó các em ít có hứng thú học tập.
Trong giờ học toán, giáo viên thường cung cấp sẵn kiến thức cho các em, ít chú yù đến việc dẫn dắt các em qua một bài tập, hệ thống câu hỏi mang tính vừa sức, để các em phát hiện kiến thức. Điều này dễ dẫn đến thực trạng học sinh chỉ bỏ một thời gian ngắn là các em không vận dụng được kiến thức đã học vào việc làm tính và giải toán.
Mặt khác trong tiết học toán giáo viên thường sử dụng phương pháp trực quan học sinh nhìn xem, nhưng có những kiến thức giáo viên có thể tổ chức các em tự làm, tự thao tác các em sẽ rút ra được kiến thức bài học. Cũng như việc giáo viên lạm dụng phương pháp đàm thoại. Chỉ những em học sinh trực tiếp trả lời đạt hiệu quả, nhưng những em còn lại không giơ tay trả lời, giáo viên không kiểm soát được sự suy nghĩ của các em.
Từ thực trạng như thế qua những năm dạy lớp và được dự giờ đồng nghiệp tôi xin đề ra những kinh nghiệm tổ chức học sinh trong giờ học toán để khắc phục những tồn tại trên như sau:
Dạy học cho tất cả học sinh đều làm việc:
Dạy học thông qua lệnh của giáo viên các em thực hiện thao tác bằng tay và giáo viên sẽ kiểm soát được hoạt động của các em trong giờ học.
* Khi giáo viên muốn học sinh đọc kỹ đề toán tìm ra những điều đã cho phải tìm giáo viên thường làm như sau:
Giáo viên sử dụng phương pháp đàm thoại:
Sau khi cho một học sinh đọc to đề toán, một em đọc lại các em còn lại theo dõi. Giáo viên hỏi: Bài toán hỏi gì? Bài toán cho biết điều gì? Lớp khá có thể 10 – 15 em dơ tay, thường thì 4 – 5 em dơ tay trả lời sau đó giáo viên chỉ một em trả lời, cách làm như trên không có gì đảm bảo cả lớp đều suy nghĩ để xác định những điều đã cho và điều phải tìm trong bài toán.
Tôi xin đưa cách làm mới: Tổ chức học sinh làm việc bằng tay.
Sau khi một em đọc to đề toán, một em đọc lại giáo viên ra lệnh, cả lớp cầm bút chì gạch chân cho thầy những điều đã cho, điều cần tìm trong bài. Dưới lệnh này cả lớp đều phải chú yù đọc trong sách giáo khoa để thực hiện yêu cầu của giáo viên. Trong lúc này giáo viên quan sát xuống học sinh đôn đốc các em làm việc giúp đỡ các em yếu kém, em nào không cầm bút gạch thì giáo viên nhắc nhở làm việc. Nhờ có lệnh bằng tay mà những học sinh không chịu làm việc sẽ lộ ra, do đó giáo viên có thể kiểm soát được hoạt động của cả lớp.
